„Nasza Gmina”: Kontrola RPGK Sp. z o.o. – drogie usługi, brak przejrzystości
W lipcowym numerze pisma „Rzgów Nasza Gmina” ukazał się artykuł podsumowujący kontrolę spółki komunalnej, która prowadzona była przez Zespół Kontrolujący Komisji Rewizyjnej kierowany przez radną Grażynę Gałkiewicz. Zapraszamy do zapoznania się z jego treścią.
Oto treść artykułu:
W połowie maja zakończyła się kontrola gminnej spółki Rzgowskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. W jej wyniku stwierdzono, że spółka korzystała na preferencyjnych zasadach z mienia komunalnego, natomiast koszty wykonywanych przez nią usług na rzecz gminy były wysokie. Ponadto większość zadań spółka otrzymywała w formie zleceń, czyli z pominięciem umowy, co skutkowało brakiem przejrzystości w relacjach RPGK Sp. z o.o. z gminą. Nie można też ze 100% pewnością stwierdzić, czy wszystkie usługi spółki na rzecz gminy zostały należycie wykonane.
Preferencje dla spółki
RPGK Sp. z o.o. była traktowana przez Urząd Miejski preferencyjnie. Spółka dzierżawiła od gminy Rzgów sprzęt o wartości początkowej ponad 1,3 mln zł (386 tys. zł na dzień przed podpisaniem umowy) za kwotę 10 tys. zł brutto miesięcznie. Zabudowaną nieruchomość przy ul. Literackiej 2c o powierzchni 5227 m2 z budynkiem o powierzchni 354,83 m2 RPGK Sp. z o.o. dzierżawiła natomiast za kwotę 2800 zł brutto miesięcznie. Daje to stawkę (licząc dla samego budynku, nie uwzględniając działki) 7,89 zł/m2. Takie warunki dzierżawy mienia i budynku byłyby marzeniem każdego przedsiębiorcy.
Wysokie koszty dla gminy
Za preferencyjne traktowanie spółka nie odwdzięczała się gminie. Jej usługi były bowiem kosztowne. Urząd Miejski szacował, że w 2015 RPGK Sp. z o.o. i jej usługi kosztować będą gminę 1.768.747 zł. Podobne zadania brygady komunalne wykonywały dotąd taniej:
- w 2011 za 1 167 987 zł (cena spółki o 51% wyższa),
- w 2012 za 1 139 593 zł (cena spółki o 55% wyższa),
- w 2013 za 1 275 427 zł (cena spółki o 39% wyższa),
- w 2014 (prognoza) za 1 370 342 zł (cena spółki 29% wyższa).
Zwiększenie kosztów dla gminy w związku z powstaniem spółki można było przewidzieć – począwszy od 100 tys. zł wpłaconych na pokrycie kapitału zakładowego, przez koszty zarządu (dodatkowe stanowisko prezesa), koszty obsługi (księgowość), czy koszty nadzoru (wynagrodzenie rady nadzorczej). Dość powiedzieć, że dochód z tytułu pracy prezesa RPGK Sp. z o.o. wynosił średnio 7 107,83 zł miesięcznie. Zarabiałby on więc rocznie 85 293,93 zł. W praktyce samo istnienie tego stanowiska, według szacunkowych obliczeń kontrolujących, podwyższało koszt obsługi zleceń o 9% w porównaniu do sytuacji, gdy prace wykonywali członkowie brygady komunalnej.
Warto odnotować, że nie tylko brygada komunalna Urzędu Miejskiego była tańsza od usług spółki. Kontrolujący bez trudu znaleźli oferty prywatnych firm np. świadczących na rzecz gmin w woj. mazowieckim i wielkopolskim usługi zimowego utrzymania dróg w cenach niższych niż oferowane przez RPGK Sp. z o.o. gminie Rzgów.
Mała przejrzystość
Większość środków (80%!) trafiała z Urzędu Miejskiego do RPGK Sp. z o.o. poprzez zlecenia a nie umowy. Tymczasem w interesie gminy jest podpisywanie umów, gdyż zabezpiecza to lepiej jej interes i jednocześnie zmusza do roztropnego planowania pewnych działań. Zlecenia mogą się oczywiście pojawiać doraźnie, ale nie mogą być podstawą regularnej współpracy.
Ponadto warto podkreślić, że dokumentacja wykonania usług przez RPGK Sp. z o.o. przedstawiona Komisji Rewizyjnej pozostawiała wiele do życzenia. W zleceniach i protokołach często brakowało informacji jakiego zakresu prac dotyczą. Nie wiadomo więc – dla przykładu – czy załatano 100 m asfaltu, czy może 500 m. RPGK Sp. z o.o. nie wykonywała także dokumentacji fotograficznej na potwierdzenie realizacji usług (a przynajmniej dokumentacja taka nie została przedstawiona kontrolującym).
W rezultacie nie dość, że nie wiemy jaki był dokładnie zakres prac, to nie możemy ustalić także jak wyglądał stan faktyczny przed i po działaniach spółki. Nie możemy więc ustalić, czy prace zostały wykonane należycie, a ceny ustalone były odpowiednio do zakresu działań. Pozostaje nam tylko wierzyć na słowo urzędnikom, tym bardziej, że RPGK Sp. z o.o. jako spółka prawa handlowego w praktyce wyjęta była spod kontroli Rady Miejskiej.
Warto pamiętać, że chociaż kontrola dotyczyła relacji Urzędu Miejskiego ze spółką komunalną to jednak wnioski z kontroli mogą i powinny być zastosowane do współpracy urzędu z każdą inną firmą. Jest bowiem w interesie gminy i jej mieszkańców, by relacje z usługodawcami były klarowne, zakres wykonanych prac jasny a ich realizacja właściwie udokumentowana.
Zapraszam Państwa do lektury całego protokołu z kontroli Rzgowskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Znajdziecie w nim Państwo informacje nt. sytuacji prawnej spółki, zasad korzystania z majątku gminy oraz świadczenia usług na jej rzecz, dokładną listę wykonanych działań, omówienie kwestii wynagrodzeń a także listę wniosków pokontrolnych. Protokół znajdziecie Państwo wkrótce na BIP (Menu podmiotowe -> Komisje Rady -> Kadencja 2014-2018 -> Protokoły z kontroli Komisji Rewizyjnej). Burmistrz Rzgowa nie skorzystał z przysługującego mu prawa do wniesienia uwag do Protokołu z kontroli, ale też nie podpisał tego Protokołu.
Grażyna Gałkiewicz
Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej